[Panegyris an Camerarius] Te quoque post regem

PANEGYRIS
In Magnifici Nobilissimi et Amplissimi Viri, Dn.
LUDOVICI CAMERARII Procancellariatum Silesiae.
Auctore Mart. Opitio.

TE quoque post regem pietas et caelicus ardor
Jussit opem indigne tractatis ferre Silesis,
Et patriae superesse meae; ne sola potestas
Armorumque fragor totum sibi vindicet illud
5 Quod populos saevi pressos livore tyranni
Erigit, inque diu nutantia jura reponit.
Gratia magna tibi, si sufficit illa; sed aether
Qui te dat miseris longe majora rependet.
O nimium superis dilecta Silesia! Bello
10 Proficis et tanta haec inter discrimina rerum
Te tua damna beant; quamvis crudelia passi
Immerito fuimus, postquam vesana malorum
Factio perfidiae turpem inspiravit amorem
Regibus et ruptis lassata Bohemia claustris
15 Dedidicit frustra sperare, irataque virtus
Ad libertatem vi tandem irrupit avitam,
Et ferro sibi fecit iter. Sed plurima saepe
Dura ultraque fidem tot jam labentibus annis
Pertulimus; donec Patientia victa dolore
20 Restitit ac quosdam mortalibus ante negata
Jussit abire via, et scelerum fraudisque magistros
Allisit stratae subter scribamque papyro.

Obscoenas veluti Stymphalidas Herculis olim
Dextera magnanimi caelestibus arcuit auris,
25 Atque afflixit humo, sic saltu transeat uno
Qua libitum est quisquis civili sanguine gaudet,
Et sua regum animos saevire in viscera cogit.
Hinc irae patuere, et aperta licentia belli
Invasit miseros: hinc passim urbesque casaeque
30 Incubuere sibi: quam diros sensimus hostes,
Boccoius sylvis quoties insedit iniquis
Et latitans nocuit: vel cum discrimine nullo
Aemulus Albani Dampirius undique ferro
Saeviit et flammis, arasque incendit et ipsos
35 Quos fecit sua turba deos, spoliataque sacra
Caedibus explevit. Patrium, miserabile visu,
Albim corporibus clusere, et tarda cruento
Ivit Mulda vado. Volitat quoque fama, puellam
Objecisse suam nutritis sanguine prolem
40 Piscibus, et rapido melius mersisse profundo,
Ut fugeret gladium. Vi, ne qua intacta periret,
Innuptas nuptasque simul probrosa libido
Corrupit, lethique gradus Venus impia facta est.
Cur queror ista? Leve est vivorum illudere sorti:
45 Ipsa sepulchra petunt, defossaque viscera terris
In lucem revocant, et quas tellusque pudorque
Celavit matrum partes in limine templi
Militis insani petulantia saeva revelat.
Tot scelerum cumulos, caedes, versosque penates,
50 Quaeque jacent totis inhumata cadavera campis,
Et commune nefas sparsit clementia dextrae,
O Fernande, tuae; tibi cuncta haec imputat uni
Gens proavis bene fida tuis, tibi patria flagrat.
Rex peccare jubet qui non vetat. Ivimus ergo
55 Qua jus fasque sinunt, et jam non subditus hostis
Principis externi foedus quaesivit, adactus
Haud sic promissos alio transferre tiaras.
Nec tamen humanis hic solum viribus actum est:
Sic superi voluere, et non sine numine regnum
60 Accedis, Friderice, novum. Sentimus amorem
Gens suppressa Dei, et grato te pectore, caeli
Nobile depositum, colimus. Tot dura tulisse
Tanti paene fuit, quin et dispendia lucro
Sunt nobis immensa gravi. Tu vindice dextra,
70 O juvenis, conjuratas in damna catervas
Franges et populis atrocia vulnera passis
Ultor eris, pacemque invicto Marte reduces.
Te septemgemini fraenatis faucibus Istri,
Alta triumphali sublimem gloria curru
75 Divinis praeponet avis; tua signa timebit
Gens inflata Tagi, tibi par pietate vel armis
Nullus erit, tua progenies ultra ostia Nili
Proferet imperium, patrii nec limite Rheni,
Sed toto late sua jura extendet Olympo.
80 Et talem indulsit tibi, diva Silesia, regem
Fatorum caelestis amor; nec munere tanto
Exhausit sese arca deum: comitatur euntem
Virtus rara ducem. Sic multo illustris honore
Ductor apum caveas et cerea regna relinquit:
85 Olli insigne latus parvorum fida Quiritum
Turba tegit, potiorque volat vicina propago,
Et sacros certo circum errant ordine fasces.
Quid tibi nunc mediter, quae me sub nubila pennae
In famae et laudum, Camerari, celsa tuarum
85 Templa ferent? Tu rellictis natalibus arvis
Littoribusque Nicri nostra considere terra
Atque procul positos voluisti habitare penates.
Tu varia et rerum magnarum mole gravatum
Suscipis officium; patriae armis maxima nostrae
90 Incumbet tutela tuis, prudentia regis
Ore tuo responsa dabit, te judice rectum
Gratia non flectet, nec stabit legibus aurum
Fortius, ac solum inveniet bona causa favorem.
Et merito post tot devinctos undique vobis
95 Terrarum populos, nostris quoque poscitur oris
Nota omni dudum Virtus Cameraria mundo,
Ex quo barbariem, quam prava ac decolor aetas
Rasorumque cohors ignaro indixerat orbi,
Doctrinae proavi claro splendore fugarunt,
100 Ingentes proavi. Sed tu sublimibus ausis
Semideum late majorum extendis honores,
Digna viris soboles. Citius Germanus Ibero
Cedet et inverso semper contrarius amne
Danubius retro gressum feret, omnia laudis
105 Argumenta tuae digno perstringere versu
Quam mihi contigerit. Peithus de lacte bibisti,
Non hominis, cunis rapuit te Phoebus ab ipsis,
Et festinatas impubi contulit artes:
Quarum sacra tuus quoque nunc Joachimus, amore
110 Virtutis patriae, repetensque exempla suorum,
Non tepido fervore petit. Nil otia vitae
Detraxere tuae, nec mollis inertia turpi
Ingluvie accensas majori numine vires
Distulit, exuccosque labori tradidit artus.
115 Sed mens indefessa, et pulchris motibus ardens,
Ultra commixtas posuit te nubibus Alpes,
Non uno contenta solo. Sic navita ponti
Oblitus rabiem tempestatesque sonoras
Quaerit iter natasque alio sub sidere merces
120 Explicat in patria multo cum foenore terra.
His gradibus majora petis, portusque reverso
Aula fuit. Nullis adeo mens ignea metis
Clauditur, ac vasto supra mortalia gressu
Fertur et angusti spernit confinia mundi,
125 Quare Pieridum rellictis suavibus umbris
Ingentem ingrederis campum, totumque laborem
Impendis patriae. Quoties te curia verbis
Manantem insolitis suspexit et anxia rebus
Incertis sensit facundae oracula linguae!
130 Donec bellorum nutantia pondere regna
Consilioque fideque juvas, interque tumultus
Tam facili cum rege venis, magnique secutus
Fortia jussa Dei his demum consistis in oris.
Ergo age, seu Slesos inter te degere saltus
135 Foetaque rura juvat; (laetis tibi Guttalus undis
Applaudet, viridique herbarum occurret amictu)
Seu potius vastae splendentia culmina Pragae
+ Te capiunt et sancta tui praesentia regis;
Huc ades, huc patriae totum jam confer amorem.
140 Nec tibi fatidicae frondosus collis Iëttae
Uviferique magis placeat vindemia Nicri:
Hic Nicer, hic patria est. Istis quaecunque sub oris
Sunt Rheni nondum aequa vadis, caelum addet, et aegra
Principis auspicio nostri renovabitur aetas.
145 Rex hominum atque deum, cujus tot secula nutu
Indelassato fluxerunt ordine rerum,
Quem caelum, quem terra timent, contunde furentes
Armorum strepitus, patriaeque occurre ruenti,
Et Pacem demitte polo. Sat saeviit hostis,
150 Sat poenas dedimus: factum est jam, turbida belli
Quicquid flamma potest. Graviter peccasse fatemur,
Nec scelerum immunes sumus: at clementia cordis
Infinita tui coecae deliria vitae
Cuncta supergreditur. Miseros tandem aspice cives
155 Ore tuo, et quem tam sublimi in sede locasti
Fridrici defende decus: sic ibit in orbem
Imperii admiranda tui vis, grexque luporum
Electae posthac nunquam tibi ovilia gentis
Exempli monitus tanti gravitate, lacesset.
+