Aestuo, nec voti

[Druckausgabe S. 41]

13. Sz 9 1617 Aestuo, nec voti

QUATERNIO VOTORUM PRO SALUTE ... TOBIAE à SCHVVANNENSEE ET BREGOSCHITZ cognomento SCUL- TETI, Bellaquimontii & Hirschfeldae Haereditarii ... ad diem XXII. Augusti, qui est dies TOBIAE ... BETHANIAE ... TYPIS JOHANNIS DÖRFFERI.

4°: [A]. Exemplar: Breslau (4 E 515/89 =) 355 151

Tobias von Schwanensee und Bregoschütz, genannt Scultetus, geb. zu Oschatz in Sachsen am 29. Oktober 1565, gest. Breslau am 18. April 1620, U. J. D., Kaiserlicher Rat und Kammerfiskal, Pfalzgraf und gekrönter lateinischer Dichter, war ein weitgereister und ungewöhnlich gebildeter Mann. Seine Gedichte, ... Poeticorum Subsecivorum Tetras Prima ..., 1594 in Heidelberg erschienen, waren Paulus Melissus Schede gewidmet. Gruter, zu dessen In- schriftensammlung Scultetus beisteuerte, hatte sie gelobt.

1615 hatte Scultetus sich am Ufer der Oder das Schlößchen »Bellaquimontium« gebaut. Opitz, der als Präzeptor von Scultetus’ Sohn Hieronymus Kaspar über ein Jahr im Hause wohnte, erfuhr hier, was adliges Leben bedeuten konnte. In der Bibliothek seines Patrons fand er wahrscheinlich Proben der neuen niederländischen Dichtung. Als Opitz seinem Gönner seine ersten deutschen Verse zeigte, wurde er von ihm ermuntert: Aristarchus C2a; er schrieb ein Anagramm auf Scultetus’ Namen (ibid. C4b) und das Gedicht Daphnis für ihn; siehe Nr. 19. Vgl. auch Witk. Arist., S. 15 und Szy S. 17. Unser Gedicht steht ferner unter dem Titel ›AD TO- BIAM SCULTETUM‹ in Silvarum libri III., S. 74; die Lesarten beziehen sich hierauf.

N. B. Der Dichter, der sich ganz zu Anfang seiner Laufbahn als Opicius bezeichnete, unterschreibt jetzt seine Gedichte meist Martinus Opitius. Diese Form des Namens unter Gelegenheits- gedichten wird von jetzt an vom Herausgeber weggelassen, außer wo sich noch ein Zusatz findet.

[Druckausgabe S. 41]

CARMEN HEROICUM

AEstuo, nec voti novit se terminus, omnis
Incerta sub mole precum versatur imago.
Plus est, quod vero patriae debemus amori,
Quam quod quisque sibi; nec commoda publica tanto
5 Sunt fraudanda bono. Deus est, Deus ille vigorem
Et mentis commissa tuae tibi munera forti
Confirmabit ope; quamvis tot mille labores
Incumbunt Scultete tuo celsissime collo.
Non equidem invideo requiem, et jam tempora cana
10 Multum sparsa nive faciesque exercita curis
Aetatem superant: sed tu tamen ardua facta
Sublimesque animos patriae ne subtrahe nostrae,
Et famae superesto tuae. Plus tendimus ultra,
Qui reliquos infra nos linquimus; una quietis
15 Spes generosae animae est nullam sperare quietem.
Saltem parce tibi, pater, et te conjugis, oro,
Dilectae natique tui non improba vota
Commoveant. Tantum vix Thessala pharmaca vitae,
Quantum cura nocet; praestat superesse tenello
20 Incolumem Ascanio, celeri quam morte peremptum
Linquere divitias haeredi. Exempla parentum
Plus quovis rectore valent. Aeneia virtus
Et facies veneranda patris prolem omnia magna
Attentare jubet. Spectaclum haud pulchrius ullum est,
25 Ac quando magni patris non degener haeres
Virtutem assequitur clari genitoris avitam.
Hos numeros tibi pono, pater charissime. Sed tu,
Alme Deus, si te communia flectere vota,
Si possunt lacrymae, sero tibi tale reposcas
30 Nobile depositum coeli: concede quietem,
Et morbos dispelle malos, curasque voraces
Praepes Hyperboreas Aquilo deportet in undas,
Donec ovans animi, vitae satur atque dierum,
In laetas patrii sedes succedat Olympi.
+ + + + +




Zitierempfehlung:

Martin Opitz, Aestuo, nec voti, in: Hybridedition der deutschsprachigen Werke des Martin Opitz. Band I, hg. von der Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel, 2018ff. URL: https://opitz.hab.de/edition/band-i/i_13/ (abgerufen am: )

Zitierempfehlung der Druckausgabe:

Martin Opitz, Aestuo, nec voti, in: George Schulz-Behrend und (Hrsg.), Band I